Thiên Lộc Thiền Tông Nha Trang: Chùa Trời Ban Niên Đại 300 Tuổi

Chùa Thiên Lộc Diên Khánh một ngôi chùa cổ đẹp có gần ba trăm năm tuổi, đây là một ngôi chùa cổ đẹp, được liệt vào hàng danh thắng ấn tượng của tỉnh Khánh Hòa. Đây là ngôi chùa nằm ở thôn Phú Ân Nam, xã Diên An, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa.

Chùa Thiên Lộc Diên Khánh không chỉ là nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh, hàng năm có cả chục ngàn khách du lịch trong và quốc tế đến tham quan, viếng chùa. Chùa đã được trùng tu nhiều lần, không ai xác định được niên đại xây dựng chùa, nhưng những cổ vật có mặt trong chùa cho biết ngôi chùa đầu tiên đã được xây dựng cách đây hàng thế kỷ.

Trong thôn có 1 quả phụ chuyên làm nghề nuôi tằm, tên gọi là Bà Sáu. Vào một đêm trời mát, trăng thanh của mùa thu, có 4 người đàn ông cao lớn vào nhà bà xin tá túc. Tuy nhiên, trong nhà bà lại không có chiếu dư, cũng không đủ chỗ nằm cho bốn người, khách bèn mượn bốn chiếc nong đem ra ngoài sân nằm.

Tới lúc gà gáy đầu, Bà Sáu thức dậy, ra giếng múc nước rửa. Vừa bước xuống sân, thấy trong mỗi nong có một con rắn lớn nằm khoanh tròn, bà thất kinh thét lớn, rồi ngã xuống đất bất tỉnh. Đến khi tỉnh dây, bà thấy bốn người khách ngồi chung quanh giường. Một người nói: “Bà đừng sợ. Chúng tôi là Long thần ở thuỷ cung. Vâng lệnh Long vương lên núi lấy gỗ. Được bà chiếu cố, chúng tôi không quên ơn. Đoạn từ giả, lên đường”.

Vào tháng sau, trời bỗng mưa tầm tã hai ngày đêm, nước sông chảy cuồn cuộn, ngập đến thềm nhà Bà. Đêm đến, chợt bốn người đàn ông lực lưỡng tháng trước xuất hiện, bước vào và nói: “Chúng tôi chở gỗ về thủy phủ, nhân đi ngang ghé thăm, cảm ơn bà”. Nói rồi từ biệt.

Sáng hôm sau, một bè gỗ nằm ngay ngắn nơi thềm bà Sáu. Bà biết rằng đó là của Long thần tặng mình. Nhân bên cạnh nhà có một Thiền sư che một thảo am tu hành. Bà đem toàn bộ số gỗ này cúng dường cho Thiền sư để dựng chùa. Vì thế, chùa có tên là Thiên Lộc (lộc trời ban) và Thiền sư ấy chính là Tổ Khai sơn chùa. Khi bà chết, được xây miếu thờ sau chùa.

Chùa Thiên Lộc đã ghi dấu ấn của nhiều đời Trú trì, chư vị Tôn đức đã dày công tài bồi xây dựng, gắn bó cùng chùa:

• Hòa Thượng Thích Viên Dung
• Thiền sư Thích Hải Tạng.
• Thiền sư Thích Hải Vinh.
• Thiền sư Thích Hải Ân.
• Thượng Tọa Thích Chánh Ký.
• Hòa Thượng Thích Như Pháp.
• Hòa Thượng Thích Trừng Tâm - Trụ trì hiện nay.

Thiên Lộc Thiền Tôn Tự sau gần ba trăm năm xây dựng, phát triển và trưởng thành luôn đồng hành cùng người dân địa phương trong mọi thời đại, là điểm văn hóa của xã Diên An, ngôi danh thắng của Diên Khánh, Khánh Hòa. Không chỉ những dịp lễ hội mà cả những ngày bình thường, các Phật tử vẫn vào chùa nấu các món chay khi có khách thập phương ghé đến thăm.

Có thể bạn quan tâm: Chùa Suối Đổ Nha Trang - Địa điểm Linh Thiêng Bậc Nhất

Chùa được xây dựng trên một vị trí khá đẹp, mặt chùa hướng phía Nam, nhìn về dãy núi Chín Khúc (hay còn gọi là núi Hoàng Ngưu), bên cạnh là dòng sông nhưng chỉ có nước vào mùa mưa lũ, nên gọi là sông Cạn. Đây là một ngôi chùa cổ đẹp có gần ba trăm năm, một danh thắng, nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh, hàng năm có cả chục ngàn khách du lịch trong và ngoài nước tham quan, chiêm bái.

Trong khuôn viên chùa có Miếu Ông Thạch thờ một tượng đá xanh, điêu khắc phần âm dương nam nữ (Yoni và Linga), đây là phiến đá cổ của người Chăm để lại với diện tích khoảng 1m². Phần Linga nổi hẳn lên trên, phần Yoni khắc chìm xuống dưới rất khéo léo. Phiến đá Ông Thạch được thờ không chỉ như một tín ngưỡng mà còn là một tác phẩm điêu khắc nghệ thuật.

Chùa Thiên Lộc Thiền Tôn nằm sâu trong một vùng đất làng quê, yên tĩnh và thơ mộng với lũy tre làng và dòng sông uốn lượn. Trước cửa chùa là một hồ sen hình bán nguyệt, nơi đó tôn trí tượng Phật Bà Quan Thế Âm với gương mặt hiền hòa, bao dung, phóng tầm mắt xa xăm như nguyện cứu khổ, cứu nạn cho mọi người dân ở làng quê Diên An, an bình, hạnh phúc.

Trong sân chùa có 12 cây tùng được trồng thẳng tắp, rất hài hòa theo: “Thập nhị nhân duyên”. Bước vào chùa ta còn được chiêm ngưỡng Đại Hồng chung đúc vào ngày 29/9/1966 nặng 340kg, cao 1,6 mét do bổn đạo của chùa đóng góp tạo nên. Đây là chiếc Đại Hồng chung lớn nhất, nhì trong tỉnh Khánh Hòa, với tiếng ngân vang rất xa, khi nghe tiếng chuông chùa lòng người như quên đi nỗi nhọc nhằn, phiền muộn của người nông dân một nắng, hai sương.

Sau chùa Thiên Lộc có một cây bồ đề to lớn, vòng ôm bốn người giang tay không xuể, cao khoảng 60m, tán xòe rộng khoảng 40m che rợp bóng vườn chùa. Đây là cây bồ đề rất đẹp, nổi tiếng, trở thành điểm tham quan cho du khách và là nơi sinh hoạt của những em học trò quanh vùng vào các ngày nghỉ. Theo các sư trụ trì thì cây bồ đề trên được trồng vào năm 1959, nhưng tốc độ phát triển của cây giống như các cây bồ đề 200 năm tuổi.

Theo Hòa Thượng Trụ trì Thích Như Pháp thì cây bồ đề được trồng vào năm 1959, nhưng đất tốt, khí hậu lành, tốc độ phát triển của cây giống như một cây bồ đề cổ thụ đã 200 năm tuổi. Khung cảnh ở chùa cũng hết sức thanh tịnh. Sau và bên hông chùa còn có nhiều am thờ tự về những người đầu tiên khai khẩn và có công gây dựng nên ngôi chùa độc đáo này.

Sau lưng chùa có Miếu Bà Sáu. Miếu Bà Sáu được xây dựng do dân quanh vùng có một câu chuyện huyền thoại truyền tụng. Chuyện kể Bà Sáu ăn ở tốt nhưng sống đơn độc và cuộc sống rất nghèo trong một túp lều tranh. Một buổi tối nọ có bốn người khách nhỡ đường được bà cho tá túc qua đêm chính là bốn con rắn do Long Vương sai đi lấy gỗ. Cảm kích trước lòng tốt của bà, bốn người đã cho nước dâng kéo tới trước hà bà một bè gỗ lớn để bà dựng nhà nhưng bà đã tặng toàn bộ số gỗ này để dựng chùa. Vì thế nên chùa có tên là Thiên Lộc (lộc trời ban).

Trong chùa còn có hai cổ vật là Bảo chúng (chuông dùng báo thức chúng tăng) có từ thời Trịnh Nguyễn phân tranh. Vật thứ hai là Cây Trính (đòn dông) còn khắc chữ cho biết chùa từng đã được trùng tu vào năm Tự Đức thứ 9 (1856). Đặc biệt, chiếc Đại Hồng chung của chùa được rót đồng đúc nên vào ngày 29/9/1966 nặng tới 340 kg, cao 1,6 mét là do bổn đạo của chùa đóng góp tạo nên. Đây cũng là chiếc Đại Hồng chung lớn nhất nhì trong tỉnh Khánh Hòa với tiếng vang rất xa khi đánh lên, tạo nên khung cảnh rất thanh tịnh.

Không ai xác định được niên đại xây dựng chùa, nhưng những cổ vật có mặt trong chùa và cho biết ngôi chùa đầu tiên đã được xây dựng hàng thế kỷ, chùa đã được trùng tu nhiều lần... Vào năm 1964 là lần trùng tu cuối cùng, có cấu trúc cho đến ngày hôm nay.